Czym są Krajowe Inteligentne Specjalizacje?

Zdobywanie wsparcia z funduszy europejskich jest procesem wymagającym. Czasy, gdy pieniądze były rozdawane na prawo i lewo skończyły się definitywnie. Dzisiaj by znaleźć się na liście projektów przeznaczonych do dofinansowania, należy nie tylko mieć dobry i efektywny ekonomicznie pomysł, ale także wpisywać się w narzucone wytyczne. Jednym z kryteriów obligatoryjnych jest wpieranie Krajowych Inteligentnych Specjalizacji. Co to jest? Jak je dzielimy?

Jaki jest cel Krajowych Inteligentnych Specjalizacji?

Przez Krajowe Inteligentne Specjalizacje rozumieć należy zbiór branż i działań, których potencjał rozwojowy oceniany jest najwyżej. KIS są zatem drogowskazem dla Twojej firmy. To one przedstawiają specjalizacje o wysokiej efektywności naukowej, gospodarczej i biznesowej. Celem wdrożenia tego narzędzia jest „skupienie inwestycji na badaniach, rozwoju i innowacyjności (B+R+I) w obszarach o największym potencjale innowacyjnym i konkurencyjnym kraju, których rozwój przyczyni się do wzrostu gospodarczego i poprawy jakości życia społeczeństwa oraz stanu środowiska naturalnego”(1). Warto im się przyjrzeć nie tylko dlatego, że na nie można otrzymać dotację. To segmenty przyszłości, w których dużo łatwiej o znalezienie swojej niszy. 

Jakie mamy Krajowe Inteligentne Specjalizacje?

Organem odpowiedzialnym za opracowanie i ewaluację KIS jest Ministerstwo Rozwoju i Technologii. To właśnie ta jednostka powołała zespół ekspertów, który ostatecznie przygotował listę Krajowych Inteligentnych Specjalizacji. Ostatnia aktualizacja z lutego 2023 roku ustanowiła 13 modułów(2). Są to:

• Zdrowe społeczeństwo.
• Nowoczesne rolnictwo, leśnictwo i żywność.
• Zrównoważone (Bio)produkty, (Bio)procesy i środowisko.
• Zrównoważona energia.
• Inteligentne budownictwo zeroemisyjne.
• Transport przyjazny środowisku.
• Gospodarka o obiegu zamkniętym.
• Zaawansowane materiały i nanotechnologia.
• Elektronika i fotonika.
• Technologie informacyjne, komunikacyjne oraz geoinformacyjne.
• Automatyzacja i robotyka.
• Przemysły kreatywne.
• Technologie morskie.

Co dokładnie kryje się pod tymi hasłami? Setki możliwości dla firm. Od projektów z zakresu rozszerzonej rzeczywistości, przez biologię syntetyczną w medycynie, innowacyjne nawozy organiczne i mineralne, procesy wytwarzania produktów celulozowo-papierniczych, aż na napędach wykorzystujących OZE kończąc. Eksperci oceniający wniosek nie mają zatem swobody w interpretacji spełnienia przesłanki wpisania się w KIS.

Zdobywanie dotacji czyli sztuka łączenia biznesu z aspektami społecznymi

Nie jest tajemnicą, że dysponenci środków europejskich przychylnym okiem patrzą na projekty łączące komercyjne zyski z aspektami społecznymi. Krajowe Inteligentne Specjalizacje są instrumentem pozwalającym przesiać z tysięcy nadesłanych aplikacji te, które realnie wspierają rozwój Polski. Wpływ KIS na wzrost małych i średnich przedsiębiorstw przejawia w różnych formach:

• wsparcie innowacyjności za pomocą odpowiednich funduszy
• budowę klimatu przedsiębiorczości,
• pomoc w budowie inicjatyw klastrowych(3).

Przygotowując dokumentację pod konkretny nabór na innowację, trzeba pomyśleć o wartościach, jaki nasz projekt może przynieść dla środowiska, podniesienia poziomu zdrowia czy dostępności dla osób niepełnosprawnych. Za działania zorientowane w tym kierunku można otrzymać punkty, które w ostatecznym rozrachunku zdecydują o przyznaniu dotacji. 

Jak przygotować projekt wpisujący się w Krajowe Inteligentne Specjalizacje?

Przygotowanie projektu zgodnego z KIS może być łatwe lub trudne. Jeśli działasz w branży, która została ujęta na liście Ministerstwa Rozwoju i Technologii, nowe działania w tym zakresie z pewnością będziesz mógł przyporządkować pod któryś z punktów. Przykładowo, gdy zajmujesz się produkcją regranulatów z posortowanych odpadów opakowaniowych i zamierzasz wprowadzić innowację procesową, stosunkowo łatwo będzie dobrać punkt z KIS.7 Gospodarka o obiegu zamkniętym. Nieco więcej problemów możesz mieć, gdy Twój pomysł polega na produkcji nowego wyrobu w postaci ekologicznych uszczelniaczy do okien. W tym wypadku musisz dokładnie zbadać efekty środowiskowe, przeanalizować proces produkcji, przyjrzeć się całemu cyklowi życia produktu, aby odpowiednio wybrać i uzasadnić konkretną Krajową Inteligentną Specjalizację.

Przygotowałem cztery porady dla Ciebie, które pozwolą skutecznie przeanalizować swój pomysł pod kątem KIS.

• Dokładnie zapoznaj się z listą Krajowych Inteligentnych Specjalizacji i bądź z tym tematem na bieżąco. Pamiętaj, że są one aktualizowane corocznie.
• Zastanów się, jakie korzyści możesz przynieść społeczeństwu. 
• Dokładnie zbadaj efekty środowiskowe inwestycji (wydłużenie cyklu życia projektu, niższe zużycie energii, redukcję odpadów).
• Decydując się na konkretny KIS w generatorze, sprawdź kilkukrotnie, czy dokonałeś właściwego wyboru. Niestety błędne przyporządkowanie może zakończyć się odrzuceniem projektu.

Jeśli chcesz mieć pewność, że Twój projekt wpisze się w Krajowe Inteligentne Specjalizacje, skontaktuj się ze mną. Razem z Liberty Solutions sp. z o.o. pozyskałem już setki milionów złotych dla swoich klientów i wiem, czego oczekują eksperci. 

1. Krajowa Inteligentna Specjalizacja (KIS)- aktualizacja 2020 r.. Ministerstwo Rozwoju, str.2
2. KRAJOWE INTELIGENTNE SPECJALIZACJE – SZCZEGÓŁOWY OPIS, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Warszawa 2013.
3. Ropęga, „Znaczenie wdrożenia inteligentnych specjalizacji dla rozwoju sektora MSP”, Nauki o Zarządzaniu, nr 3(28), str. 103.